Anksioznost ne može nestati, ona je emocija kao i svaka druga i prirodno je da postoji i da se javlja s vremena na vrijeme u većoj ili manjoj mjeri, ali je bitno da se ne produbljuje.
Osobe koje pate od anksioznih poremećaja se svakodnevno ili s vremena na vrijeme susreću sa neprijatnim osjećanjim povišene anksioznosti ili napada panike čiji su simptomi ubrzano plitko disanje, ubrzan rad srca, znojenje dlanova, stezanje u grudima, blaga vrtoglavica, mišićna napetost, trnjenje i peckanje u stopalima i šakama, zujanje u ušima.
Ovi simptomi su neprijatni i iritirajući od prvog momenta kada se jave a posebno kasnije kada postanu uobičajena pojava. Neke osobe uspjevaju da ih tolerišu i zanemare a nekima to teže ide čak i uz pomoć adekvatne terapije. Dodatna negativna osjećanja kao što su anksioznost, bijes i deprimiranost povodom povišene anksioznosti/paničnih napada mogu otežati oporavak jer dodaju sveopštem stanju uznemirenosti.
1. Anksioznost povodom anksioznosti
Anksioznost povodom anksioznosti ili strah od straha se javlja kao redovna pojava u sklopu paničnog poremećaja. “Šta ako doživim ponovo onaj osjećaj”, “Šta ako se onesvjestim”, “Šta ako doživim srčani udar”, “Šta ako izgubim kontrolu nad sobom i uradim nešto što ne želim” su neke od “Šta ako negativni ishod” disfunkcionalnih misli koje aktiviraju anksioznost povodom javljanja ponovnog paničnog napada.
Takođe, anksioznost povodom anksioznosti se može javiti i upornim samoposmatranjem odnono fokusiranjem na senzacije u tijelu koje liče na one koje su se javile tokom paničnog napada. Pa tako osoba može stalno osluškivati srce i ako se javi malo jače lupanje npr. ukoliko se upravo popela uz stepenice i pojačala tempo kretanja ona može pogrešno protumačiti da kreće panični napad. Niz ovakvih pogrešnih tumačenja može dovesti do samoindukcije novih napada panike.
Simptomi anksizonosti
Karaktaristična je i anksioznost tipa “Šta ako poludim” i javlja kao simptom kod većine anksioznih poremećaja.
Važno je da osoba nauči da:
su anksiozne misli uvertira u nove anksiozne/panične napade, da su beskorisne i nerealne, strah od simptoma anksioznosti otezava oporavak od iste i da simptomi mogu da se prevađu ako se ne precijenjuje njihov značaj, senzacije u tijelu pripisuje pravim uzrocima njihovog nastanka (umor, fizička aktivnost i sl.) a ne da ih po automatizmu svrstava u simptome anksioznosti.
2. Bijes povodom anksioznosti
Bijes povodom anksioznosti se može javiti kada se osoba duže vremena bori sa osjećanjem povišene anksioznosti i kada se poslije nekog vremena ona povuče pa ponovo javi. Prateće misli su “Evo ga ponovo to prokleto osjećanje”, “Dokle više, ne mogu da podnesem to, mnogo me nervira”, “Zašto se sad ponovo javlja kad je bilo sve u redu” i sl.
Ma koliko simptomi koji prate anksioznost bili iritirajući, važno je naučiti da:
Ne prihvatanje i negativan stav prema simptomima neće uticati da se oni smanje naprotiv pojačaće ih – nije smisleno biti bijesan povodom simptoma nekog poremećaja (npr. to je kao da se ljutite jer vas boli glava kada imate migrenu).
Samo kada prihvatimo anksioznost kao dio svakodnevnog funksionisanje i budemo strpljivi možemo lakše sa njom da se borimo. Anksioznost se ne može ugušiti ona je emocija kao i svaka druga i prirodno je da postoji i da se javlja s vremena na vrijeme u većoj ili manjoj mjeri, ali je bitno da se ne produbljuje.
3. Deprimiranost povodom anksioznosti
Deprimiranost, slično bijesu povodom anksioznosti, može se javiti nakon dužeg trajanja simptoma anksioznih poremećaja. Tipični načini razmišljanja koji aktiviraju deprimiranost su “Ja ovo neću moći nikada da prevaziđem”, “Ovo je tako nepodnošljivo i nemam više snage da se borim sa tim”, “Moj život je uništen zbog ovoga” i sl. Suština je u tome što osoba percepira da se nalazi u stanju bespomoćnosti i začaranom krugu iz koga nema izlaza.
Dodatno, nakon dužeg anksioznog ili paničnog stanja osoba može osjećati prazninu, pa može protumačiti to stanje kao depresiju. Osjećanje deprimiranosti se obično javlja ukoliko se osoba ne obraća stručnom licu povodom svojih simptoma već pokušava sama da ih prevaziđe a to radi na pogrešan način, ukoliko se osoba obratila stručnom licu ali tretman nije adekvatan i ne dolazi do pomaka ni nakon dužeg liječenja ili to nije onako kako osoba očekuje.
Liječenje anksioznih poremećaja zahtijeva vrijeme ali adekvatni tretman donosi efekte, normalno je da se osjetite deprimirno s vremena na vrijeme ali to neće poboljšati stanje u kome se nalazite.
Bolje je da razmišljate na ovaj način:
- Anksioznost je iritirajuća ali podnošljiva, postoje situacije kada sam je prevazilazio/-la što dokazuje da mogu da se izborim sa njom.
- Iako me ponekad ometa da funksionišem, to ne znači da mi može potpuno ukinuti sve životne radosti.
- Što je prije shvatim kao nešto što dođe i prođe, lakše ću prihvatiti svaki put kad se pojavi jer znam da je to trenutno stanje.
- Stanje povišene anksioznosti može biti iritirajuće, iscrpljujuće i teško ali se može podnijeti i tolerisati. Ne treba pustiti da simptomi ansksioznosti upravljaju vama i budu primarni sadržaj vaših razmišljanja. Ne besnite na svoju anksioznost, ne plašite je se, prihvatite je kao dio svakodnevnog funkcionisanja, nađite prave načine da je tretirate i preusmjerite se na realan život van vaše glave i simptoma.
Izvor: superzena.b92.net
