Saudijska Arabija je napokon ukinula zakon kojim se ženama zabranjuje da upravljaju automobilima.
Međutim, samo nekoliko sedmica prije ukidanja ovog zakona, javni tužilac je objavio da je 17 osoba privedeno pod optužbom da umanjuju sigurnost Kraljevine. Potez kojim su se usmjerili na istaknute zagovornice ravnopravnosti žena. Mediji bliski vlasti su prikazali ove uhapšene aktivistkinje kao izdajice i agente stranih ambasada koji rade na tome da destabilizuju zemlju.
Uzimajući u obzir značajan pomak sa ukidanjem određenih restrikcija nad ženama Saudijske Arabije i ulogama koje žene igraju u brižno sagrađenoj ideji saudijskog nacionalizma, ovo trenutno ponašanje nije jasno.
Od 17 uhapšenih, pet žena i tri muškarca su pušteni do kraja istrage, dok preostali ostaju u pritvoru.
Među uhapšenima našle su se Laldžan al-Hatlol (Loujain al-Hathloul), feministkinja koja je u prošlosti hapšena jer je pokušala da se odveze od Ujedinjenih Arapskih Emirata do Saudijske Arabije, i Eman al-Nafdžan (Eman al-Nafjan), poznata blogerka koja je učestvovala u kampanji čiji je cilj bio da se ukine ovaj zakon kojim se ženama zabranjuje da voze automobile.
Od sredine 2016. godine ove žene su se borile da se ukine sistem koji nalaže da su žene pod autoritetom muškog rođaka, čije je odobrenje potrebno ukoliko one žele da se udaju, izvade pasoš, studiraju ili putuju u inostranstvo. Oni koji su privedeni su radili i na osnivanju organizacije imena Amina, putem koje bi pružali njegu i zaštitu žrtvama porodičnog nasilja. Nedavno su predali zahtjev državi da se odobri djelovanje ove grupe.
Nekoliko pitanja se izdvaja: Zašto vlasti pribjegavaju javnom sramoćenju i etiketiranju privedenih kao izdajicama? Kako je feministički aktivizam doveden u vezu sa dislojalnošću naciji?
Nekoliko naučnika koji izučavaju feminizam je istaklo kako je fokus nacionalizma na koheziju grupe – bilo da je zasnovan na rasi, vjerskom identitetu ili etničkoj pripadnosti – može stvoriti tenzije sa egalitarnim idejama i idealima koji su često inkorporirani u feminizam.
Neki naučni radovi tvrde da su države modernog društva duboko rodno neravnopravne, sa patrijarhalnim pretpostavkama i praksama ugrađenim u nacionalizam. Npr. u mnogim zemljama Bliskog istoka žene ne mogu prenijeti državljanstvo svojoj djeci ili supružnicima.
Nacionalistički diskursi često koriste analogiju porodice kako bi podstakli utisak da je nacija prirodna kao biološka porodica, osnažavajući društvene hijerarhije zasnovane na potčinjavanju žene. Žene su postale simbol autentičnog nacionalnog identiteta koji se mora održati ili obnoviti i na taj način nacionalizam održava monopol nad moći da simbolično definiše šta znači biti žena.
Od osnivanja Saudijske Arabije, 1932. godine, žene su prikazivane kao čuvari moralnog integriteta nacije i znak koliko je nacija posvećena islamu. Tradicionalne uloge za žene su konfigursane da reflektuju ove ideale. Kao i kod većine nacionalističkih projekata, aproprijacija žena postala je centralna karakteristika izrade saudijskog nacionalizma, kroz seksualnu segregaciju, žensku porodicu i zavisnost od muških staratelja.
Ova konfiguracija nije ostala fiksna i statična. Od kraja pedesetih žene su osporile ključna pitanja poput javnog obrazovanja djevojčica, vožnje automobila, prisutnosti žena u javnom životu, kao i sistem muškog starateljstva nad ženama.
Kroz otpor, saudijske feministkinje predstavljaju izazov dominantnom nacionalističkom narativu, uzrokujući da ih država vidi kao izdajicama nacije. Oni sa druge strane, su konstantno primorani da se brane protiv optužbi o dislojalnosti.
Cijena promovisanja feminizma u Saudijskoj Arabiji se povećava, naročito zato što je jedan od ključnih osobina feminističkog aktivizma njegov transnacionalizam, koji vlasti ove države koriste da diskredituju saudijske feministkinje posljednjih mjeseci, nazivajući ih stranim plaćenicima.
Rezimirajući sve ovo, čini se da se borba za ravnopravnost žena kreće onom dobrom starom “jedan korak naprijed, nazad dva”.
Izvor: Lola Magazin
