Ignaz Filip Semelvajs (1818-1865) bio je mađarski ljekar koji je sada poznat pod nadimkom „spasilac majki”. On je uspio da smanji smrtnost žena od tzv. porodiljske groznice uvevši jedno naizgled jednostavno pravilo i princip – pranje ruku.
Dok je bio zaposlen kao asistent profesora u porodilištu u jednoj bolnici u Beču, Semelvajs je 1847. godine uveo kao obavezno pranje ruku hlorisanim rastvorom za sve radnike u bolnici. To je odmah umanjilo broj umrlih porodilja za čak 90%.
U to vrijeme bolesti su pripisivane mnogim različitim i nepovezanim uzrocima, a svaki slučaj se tretirao kao jedinstven. Semelvajsova hipoteza bazirala se samo na jednom jedinom mogućem uzroku – nečistoći.
Postojanje mikroorganizama sredinom 19. vijeka još uvijek nije bilo sasvim poznato, a na taj način se stvarao privid da bolnice rade sve što je u njihovoj moći da zaštite pacijente.
Tako je naredio medicinskom osoblju da peru ruke i instrumente ne samo sapunom već i hlorisanim rastvorom (a hlor je i danas najbolje dezinfekciono sredstvo). Hlor je služio prije svega da se ukloni bilo kakav miris koji bi ostao od leša.
Međutim, njegovo shvatanje bilo je ignorisano, odbijeno i ismijano. Dobio je otkaz u bolnici u kojoj je radio, a medicinska zajednica u Beču ga je ismijavala. Na kraju se preselio u Budimpeštu.
Bio je duboko uvrijeđen načinom na koji su postupali prema njemu, a pisao je pisma akušerima u kojima ih je optuživao za ubistva porodilja. Njegovi savremenici, računajući i njegovu ženu, vjerovali su da je izgubio razum i 1865. godine je institucionalizovan u mentalnu ustanovu. Tamo je umro samo dvije sedmice kasnije.
U godinama poslije toga njegova hipoteza postala je široko rasprostranjena kada je Luj Paster ponudio teoretsko objašnjenje Semelvajsovih nalaza. Sada se smatra pionirom antiseptičkih procedura.
Jedna pojava u nauci danas se naziva po njemu – Semelvajsov efekat. To je metafora koja označava tendenciju ljudi da odbace nova učenja bez obzira na postojeće dokaze, pošto su u protivrječnosti sa već ustaljenim normama, vjerovanjima ili paradigmama.
Izvor: Noizz.rs
