Iza sebe je ostavila više od 250 prevedenih djela.
Prevodila je autore čiji se radovi prostiru od psiholoških spekulacija Franca (Franza) Kafke i Zigmunda Frojda (Sigmund Freud), do knjiga fantazije za najmlađe čitaoce i francuske serije stripova o Asteriksu.
Bel, koja je posjedovala nevjerovatan talenat razumijevanja načina na koji autori razmišljaju i prenošenja njihovih misli, riječi i duha na engleski, imala je 82. godine kada je umrla 18. oktobra.
Prevodila je stripove, memoare, eseje, romane, pa i enciklopedije; dakle gotovo sve. Ni Frojd nije bio izuzetak, te je njen prevod njegove “Psihopatologije svakodnevnog života” više literarno djelo za sebe, nego čista psihologija ili psihoanaliza.
Budući da je radila bez pomoći agenta, vodila se zahtijevima izdavača, kao i svojim ličnim preferencijama, koje su imale širok dijapazon; od dječije literature, za koju je smatrala da nije dovoljno zastupljena, pa do knjiga koje prenose priče Jevreja tokom Holokausta.
Među posljednjima su bili “Hitlerov posljednji dan: Iz minuta u minut”, memoari Hitlerovog sekretara Junga, koji je poslužio kao inspiracija za film, i “Pijanista”, meomoari kompozirota koji je preživio Holokaust – Vladislava Spilmana (Wladyslaw Szpilman), koji su adaptirani 2002. godine u film Romana Polanskog.
Foto: Giphy.com
U literarnom carstvu, usko je bila povezana sa njemačkim piscima Stefanom Cvajgom (Stefan Zweig), čiji radovi početkom 20. vijeka nisu naišli na odobronje šire publike prije njenih prevoda, i V.G. Sebalda (W.G. Sebald) sa kojim je usko sarađivala te su zajedeno preveli njegovo djelo “Austerlitz”, koji se ticao spašavanja djece tokom Drugog svjetskog rata. Ta knjiga je osvojila National Book Critics Circle Award, 2002. godine, i sama je smartala ovaj prevod jednim od svojih najvećih uspjeha.
UMJETNOST PREVODA
Ipak, najpoznatija je bila po svom radu na stripu o Asteriksu, dugotrajnom serijalu o Galima, koji je prvi put objavljen u Francuskoj 1959. godine, po tekstu Renea Goscinija (René Goscinny) i ilustarciji Alberta Udeza (Albert Udezo).
Isticala da je tekst ostao nepreveden na engleski čitavu jednu decniju, odbijen od strane više izdavača jer su mislili da je “previše frenč” i “nemoguć za prevesti”. Na kraju je prodano više od 350 miliona kopija širom svijeta, ali strip nije uspio izgraditi publiku u SAD, jer, kako kaže, “Amerikanci ne razumiju ironiju”.
U više od 30 nastavaka, Bel i kolaborator Derek Hokridž (Hockridge) su dobili pohvale ne samo za prevode, već i poboljšanje originala.
U jednom od nastavaka o Asteriksu i Obeliksu, u kojem se susreću sa Kleoptrom, tokom posjete hramu u Egiptu su vidjeli obelsik za koji su ova dva glavna lika shvatila da se nikada neće usaglasiti oko toga da li bi lijepo pristajao njihovom gradu ili ne. Ovom konstatacijom autori aludiraju na činjenicu da su Francuzi uzeli upravo takav jedan obelisk za Trg Konkord u Parizu.
“SLUČAJNI PREVODILAC”
Tvrdila je da je prevodilac postala slučajno, iako je rano počela pokazivati interesovanje za književnost.
Studirala je francusku i njemačku književnost, te je bila udata za izdavača koji ju je igrom slučaja uveo u tu priču, prevodom jedne knjige za djecu, taman kada je spoznala majčinstvo.
